Yem Bitkileri

Ülkemizdeki büyükbaş ve küçükbaş hayvanların ana yem kaynağını doğal meralar, tarla bitkileri üretim artıkları ve tarla tarımı içerisinde yetiştiriciliği yapılan Yonca, Mısır, fiğ ve korunga gibi yem bitkileri oluşturmaktadır. Bunun yanında silajlık bitki yetiştirilmesi ve silaj yapımı Bakanlığımızca yapılan teşviklerin de etkisiyle hızla yaygınlaşmaktadır. Ülkemizdeki hayvan varlığı incelendiğinde yüksek verimli kültür ırkı ve melez hayvan sayısının önemli bir yer tuttuğu görülmektedir. Hayvanlardan yüksek verim alınabilmesi, iyi bakım ve besleme ile sağlanabilir. Bu bakımdan hayvan beslemede silaj önemli bir yer tutmaktadır. Bilinçli hayvancılık yapılan işletmelerde silo yemi, hayvanların beslenmesinde verimliliği artıran önemli bir uygulamadır.

Silajın Tanımı ve Önemi

Silaj, suca zengin yemlerin havasız bir ortamda süt asidi bakterilerinin etkisiyle fermantasyona uğratılması sonucu elde edilen yemdir. Yemin saklandığı yere de silo veya silaj çukuru adı verilir.

Ülkemizde son yıllarda hayvan başına et ve süt verimi artmıştır. Bu artışta Yonca üretimi ve mısır silajının büyük payı olduğu bilinmektedir. özellikle nemli bölgelerde otun kurutulma sorunu ve çoğu bitkinin kolayca silolanması silaj üretimini yaygınlaştırmıştır. Bitkilerin besin maddelerinde çok az bir kayıp ile saklanması, hava şartlarından fazla etkilenmemesi, mekanizasyona uygun olması, hasat ve taşıma kayıplarının azlığı ve iyi yapılmış silajların uzun süre korunabilmesi gibi nedenler ile silaj kullanım alanı giderek yaygınlaşmaktadır.

Yonca Silajı
 Yoncanın kuru ot olarak üretimi tercih edilmesine rağmen ilk biçim zamanındaki hava şartları her zaman kurutma işlemini mümkün kılmaz. Bu durumda yonca otunun kalitesini korumak için silaj yapımı önerilmektedir. Yonca silajı protein, kalsiyum ve fosfor bakımından zengindir. Fazla nem içeren yonca otunun silolanması durumunda silaja besin katkı maddeleri ve kimyasal koruyucular katılması gerekmektedir. Fermentasyonu hızlandırmak ve gerekli karbonhidratı sağlamak için yonca silajına öğütülmüş mısır, arpa, buğday, yulaf gibi dane yemler, melas veya bakteri inokülantları katılabilir.

 Mısır tüm dünyada mükemmel bir silaj bitkisi olarak kabul edilir. Çok yönlü kulanım alanına sahip mısırın son yıllarda yeşil yem ve silaj üretimi amacı ile ekim alanı artmıştır. Mısır silajı veriminin yüksekliği, silaj yapımına uygunluğu ve elde edilen silajın besleme değerinin yüksekliği gibi nedenlerle tercih edilir. Mısır sıcak iklim bitkisi olması dolayısıyla ilkbahar ve yaz başlangıcında ekilebilir. Tohum iriliğine bağlı olarak dekara 2-2.5 kg tohumluk kullanılması yeterlidir. Tane mısır üretiminde dekara 8-9 bin bitki olacak şekilde ekim yapılırken, silajlık mısır üretiminde bu rakam 12-14 bin’dir. Ekimde sıra arasının 70 cm, sıra üzerinde ise 10-12 cm olması önerilmektedir. Sindirilme oranının yüksekliği ve birim alandan yüksek verim alınabilmesi mısırın en önemli avantajları arasındadır.

 Silajlar, hayvanların toplam kuru madde ihtiyaçlarının en fazla 1/3”ünü karşılayacak miktarda verilmelidir. Örneğin hayvanın günlük kuru madde ihtiyacı 15 kg ise bunun 5 kg’ı silaj olarak verilebilir. % 25 kuru madde içeren silajla bu ihtiyaç karşılanacaksa, silajın 20 kg verilmesi gerekir. Hayvanlara silaj verilirken silajla beslemeye geçiş mutlaka tedrici yapılmalı, ani yem değişikliğinden sakınılmalıdır. Silaj hayvanlara sağım sonrası verilmelidir. Çünkü sağım öncesi verilen silajın kokusu süte geçmekte ve sütün kalitesi olumsuz yönde etkilenmektedir. Süt ineklerine silaj verilirken ihtiyaçları ölçüsünde verilmeli, küflü, bozuk silajlar verilmemelidir. Silajın selüloz düzeyi düşük ise silajla birlikte kuru ot da verilmelidir. Kuru dönemde silaj günde 8-10 kg’ı aşmamalıdır. 3 aylıktan küçük buzağılara silaj verilmemelidir. Boğalara 100 kg canlı ağırlığa 4 kg silaj yedirilebilir. Besi sığırlarına enerji bakımından zengin mısır silajı verilmesi besleme değeri ve işletme ekonomisi açısından daha faydalıdır.

*Sitede verilen değerler bilgilendirme niteliğindedir. Detaylı bilgi için Ziraat Mühendisi veya Veteriner Hekiminize başvurunuz.